بیماری سوزاک چیست؟

یکی از بیماری‌های شایعی که از راه رابطه جنسی انتقال می‌یابد بیماری سوزاک (Gonorrhea) نام دارد. از علائم شایع این بیماری در مردان می‌توان به سوزش ادرار و خروج ترشحات چرکی از آلت تناسلی و در زنان به ترشحات واژنی یا دردهای لگنی اشاره نمود. (غالب اوقات این بیماری در زنان بدون علامت است.)

علائم سوزاک

علائم سوزاک در مردان: ترشحات چرکی از آلت، التهاب پیشابراه، سوزش ادرار، افزایش میزان ادرار، تب، مشاهده خون در مجاری ادرار

علائم سوزاک در زنان: ترشحات واژنی، التهاب واژن و آندوسرویکس، دردهای لگنی، عفونت مجرای مثانه (عفونت مجرای مثانه می‌تواند منجر به سوزش به هنگام دفع ادرار شود و عفونت به مقعد و انتهای روده بزرگ (راست روده) نیز سرایت کند و علائمی همچون خارش مقعد، ترشحات مقعدی، احساس پری مقعد، اجابت مزاج دردناک را به همراه داشته باشد. حتی زنانی که به مقاربت مقعدی می پردازند، نیز ممکن است مبتلا به این بیماری شوند.)

علت بیماری سوزاک چیست؟

علت این بیماری باکتری‌ای بنام گنوکوک یا نایسریا گونوره آ (Neisseria gonorrhoeae) از نوع دیپلوکوک‌های گرم منفی لوبیایی شکل است که از طریق رابطه جنسی منجر به بیماری سوزاک می‌شوند.

سوزاک به کمک روش‌های مختلفی شناسایی می‌شود و تمامی این روش‌ها نیازمند مراجعه به مرکز مراقبت‌های بهداشتی و انجام برخی آزمایشات است. از جمله راه‌های تشخیص این بیماری از طریق آزمایش میکروسکوپی گسترش ترشحات دستگاه تناسلی رنگ آمیزی شده با روش گرم یا کشت این ترشحات در محیط‌های اختصاصی کشت صورت می‌گیرد.

عوارض بیماری سوزاک چیست؟

در زنان در صورت عدم درمان بیماری، در ۲۸ درصد موارد نوزادان متولد شده از مادران مبتلا دچار التهاب چشمی ناشی از گنوکوک می‌شوند که که اگر به سرعت و به مقدار کافی درمان نشوند ممکن است منجر به نابینایی در آنان گردد. در 200 درصد موارد، عفونت در مراحل عادت ماهانه به رحم رسیده و باعث التهاب رحم، لوله‌های زهدان و لگن و عفونت کلامیدیایی (نوعی عفونت باکتریایی) می‌شود که گاهی چنین حالتی منجر به نازایی و یا حاملگی خارج از رحم می‌شود.

از عوارض مشترک بین زنان و مردان، گسترش آن به بافت‌های دیگر بدن است که ممکن است به پتشی (پتشی نوعی اختلال و نارسایی‌ در انعقاد خون در زیر پوست است که شبیه به لکه‌های کوچک، گرد، بدون برجستگی و به رنگ قرمز مایل به ارغوانی در پوست می‌باشد.) یا التهاب مفاصل یا اندوکاردیت (آندوکاردیت‌ عفونتی غیر مسری‌ است که‌ عضله‌ قلب‌، دریچه‌های‌ قلب‌، و آندوکاردیوم (پوشش‌ داخلی‌ حفرات‌ یا دریچه‌های‌ قلب‌) را درگیر می‌سازد.) منجر شود. در مردان عفونت شدید مجاری تناسلی داخل بیضه، از دیگر عوارض این بیماری است. 

راه‌های پیشگیری از بیماری سوزاک

راه پیشگیری از این بیماری بر پایه‌ی رابطه جنسی کنترل شده با استفاده از کاندوم می‌باشد. جهت جلوگیری از ابتلا در اشخاصی که مشکوک به آلودگی به این بیماری می‌باشند حتماً باید از کاندوم استفاده گردد. پیشگیری داروئی در چشم نوزادان (نوزادانی که از مادران مبتلا به سوزاک بدنیا می‌آیند) و توجه به تماس‌های بیماران مبتلا به سایر بیماریهای عفونی نیز اجرا می‌گردد. ترشحات بیمار و اشیایی که به آنها آلوده شده‌اند بایستی گندزدایی شود.

راه‌ های درمان سوزاک

درمان سوزاک برای مردان و زنان یکسان است و بیشتر پزشکان برای درمان، آنتی بیوتیک را توصیه می‌کنند. روش قدیمی درمان سوزاک استفاده از آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل پنی‌سیلین و تتراسایکلین بوده است؛ اما در حال به دلیل افزایش مقاومت داروهای قدیمی، معمولاً از آنتی‌بیوتیک‌های جدیدتر مثل سفتریاکسون استفاده می‌شود. در صورتیکه بیماری شدید و گسترده نباشد و فرد حامله نباشد می‌توان از یک دوز آمپول سفتریاکسون (با تجویز پزشک) به صورت عضلانی و بعد از آن کپسول داکسی‌سایکلین ۱۰۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت تا یک هفته استفاده کرد. در صورت حاملگی، استفاده از اریترومایسین ۵۰۰میلی‌گرم هر ۶ ساعت به عنوان جایگزین استفاده شود.

درمان قدیمی و کلاسیک در صورت عدم حساسیت به پنی‌سیلین شامل تزریق عضلانی پنی‌سیلین پروکایین و ادامه درمان با کپسول تتراسایکلین ۲۵۰ میلی‌گرم هر ۶ ساعت تا یک هفته می‌باشد.  دلیل تجویز داکسی‌سایکلین و تتراسایکلین وجود عفونت کلامیدیایی همزمان است که در اکثر موارد وجود دارد.